Lần đầu tiên sau 4 năm sụt giảm, chi
tiêu quân sự của các nước đã tăng thêm 1% lên đến 1,7 nghìn tỷ USD trong năm
2015. Đây là số liệu của bản báo cáo do Viện Nghiên cứu Hòa bình quốc tế
Stockholm (SIPRI) chuẩn bị.
Mỹ
vẫn là nước đứng đầu thế giới về ngân sách chi tiêu cho hoạt động quân sự, mặc
dù ngân sách quốc phòng của họ đã giảm 2,4%, chỉ còn 596 tỷ USD. Trung Quốc
đứng thứ hai với 215 tỷ USD (tăng thêm 7,4% so với năm 2014). Ở vị trí thứ ba
là Saudi Arabia (87,2 tỷ USD, tăng thêm 5,7% so với năm 2014). Đứng thứ tư là
Nga (66,4 tỷ USD, tăng thêm 7,5%).
Theo
các tác giả của bản báo cáo, trong danh sách 15 quốc gia với chi tiêu quân sự
cao nhất còn có Anh, Ấn Độ, Pháp, Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc, Brazil, Ý, Úc, Các
Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Israel. Nhật Bản đứng thứ 8 với chi
tiêu quân sự 40,9 tỷ USD, sánh được với Đức và Hàn Quốc. Nguyên nhân của việc
chi tiêu quân sự thế giới tăng trở lại là khá dễ hiểu. Sau đây là ý kiến của
chuyên gia quân sự độc lập Vadim Lukashevich:
"Sự
căng thẳng đang tăng lên ở nhiều khu vực trên thế giới. Nguyên nhân là tăng
cường cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế, gia tăng sự cạnh tranh
toàn cầu và những mâu thuẫn trong quan hệ quốc tế ngày càng tăng do các vấn đề
chưa được giải quyết. Trên thế giới thường xuyên xảy ra những cuộc xung đột:
dập tắt một cuộc xung đột và ngay lập tức bùng nổ cuộc xung đột khác, ngoài ra
còn có những cuộc xung đột tiềm ẩn…. Thế giới bất ổn đẩy chi tiêu quân sự tăng
lên, mà điều đó phục vụ lợi ích của các cầu thủ chính trên thị trường vũ khí.
Rõ
ràng là thế giới đang bước vào giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh lạnh mới, và
mỗi quốc gia muốn tăng cường tiềm lực quốc phòng tùy theo quan điểm về mối nguy
cơ đang đe dọa nước mình. Nếu ở châu Âu mức chi tăng nhẹ, thì sự gia tăng căng
thẳng trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương là yếu tố thúc đẩy các nước như
Nhật Bản, Indonesia, Philippines, Việt Nam và những quốc gia khác gia
tăng đáng kể ngân sách quân sự.
Cần
phải lưu ý rằng, theo các tác giả bản báo cáo, các chi phí quốc phòng bao gồm
không chỉ việc mua các loại vũ khí, công tác hậu cần quân đội, mà còn xây dựng
quân đội, thực hiện các cuộc nghiên cứu, tiền lương trả cho nhân viên dân sự
làm việc cho lực lượng vũ trang, các chi phí hành chính, vv. Rất may là cuộc
chạy đua vũ trang chưa lên vũ trụ! Yếu tố hạn chế sự gia tăng chi tiêu quân sự
toàn cầu có thể là… chiến tranh. Tất nhiên, đây là kịch bản ngày tận thế,
nhưng, tôi hy vọng rằng, lý trí lành mạnh sẽ chiến thắng được tham vọng quân sự.